Γράφει ο Αριστοτέλης Παντελιάδης*

 

Διάβασα το πρόσφατο άρθρο σας σχετικά με τις προσφορές των Super market και τα «νέα ήθη» που θα τις διέπουν. Με τη ευκαιρία της πρόσκλησης για σχολιασμό από τους αναγνώστες σας, θα ήθελα να τοποθετηθώ σχετικά, διευκρινίζοντας ορισμένα σημεία. 

Έχετε δίκιο ότι το θέμα είναι περίπλοκο, θα προσπαθήσω όμως να το απλοποιήσω. Ορθά εντοπίζετε ότι η βασική αλλαγή είναι πως σε οποιαδήποτε προσφορά, η τιμή αναφοράς, η προηγούμενη τιμή δηλαδή, πάνω στην οποία υπολογίζεται το ποσοστό της έκπτωσης, θα πρέπει να είναι η χαμηλότερη τιμή του προϊόντος κατά τις προηγούμενες 30 ημέρες. Δεν υπάρχει αλλαγή ως προς την αναφορά της τιμής αγοράς ή της τιμής πώλησης, πάντοτε οι τιμές που βλέπετε στα ράφια των Super Market αναφερόταν στην προηγούμενη τιμή πώλησης. Μόνο σε άλλους κλάδους, όπως στα ηλεκτρονικά είδη, μπορεί να γινόταν αναφορά στην προτεινόμενη τιμή πώλησης από τον κατασκευαστή, και αυτό τώρα δεν μπορεί πλέον να παρουσιάζεται σαν μείωση τιμής.

Η διάταξη προέρχεται από μια Ευρωπαϊκή Οδηγία. Η ιδέα πίσω από αυτή είναι να εξαλείψει φαινόμενα παραπλανητικών προσφορών, βάζοντας ένα σαφή κανόνα για την αναγραφή της αρχικής τιμής του προϊόντος. Θα έχει και μερικές σημαντικές παρενέργειες όμως: Είναι λογικό ότι, αν δεν μπορώ να αναφέρω ως αρχική τιμή τη βασική τιμή, στην οποία πουλάω το προϊόν, δεν θα βάλω δεύτερη προσφορά εντός του διαστήματος των 30 ημέρων. Εξηγούμαι με ένα παράδειγμα: Το προϊόν Χ έχει κανονική στο ράφι 1 €. Στις 1/11 κάνω μια προσφορά για 3 μέρες και το πουλάω 30% φθηνότερα, 0.7 €. Με το παλιό καθεστώς μπορούσα στις 25/11 να βάλω το προϊόν σε ένα φυλλάδιο προσφορών, να το πουλώ 0.6 € και να διαφημίζω έκπτωση 40% (από το 1€ κανονική τιμή ραφιού). Με το νέο καθεστώς πρέπει να μιλήσω για έκπτωση μόνο 14% (από 0,7 στο 0,6). Επειδή αυτό το ποσοστό δεν εντυπωσιάζει κανένα, θα περιμένω να περάσουν 30 μέρες από τη λήξη της προηγούμενης προσφοράς (από τις 4/11) και θα κάνω την καινούρια μου προσφορά στις 4/12, διαφημίζοντας έκπτωση 40%, όπως πραγματικά είναι.

Μια άλλη παρενέργεια είναι ότι θα εξαλειφθούν οι προσφορές που κάνουν οι προμηθευτές στα προϊόντα τους, μειώνοντας την τιμή τους κατά ένα ποσό και διαφημίζοντάς το πάνω στη συσκευασία. Το προϊόν Ψ γράφει «μείον 50 Λ», και το Super market, αφού το αγοράζει φθηνότερα, το πουλάει και με τιμή μειωμένη κατά 50Λ. Καθώς όμως κανείς δεν γνωρίζει πότε θα εξαντληθεί το προϊόν προσφοράς από το ράφι, δεν μπορούμε να ρισκάρουμε να παραμείνει περισσότερο από 30 μέρες, οπότε και η τιμή αναφοράς δεν θα επιτρέπεται πλέον να είναι η βασική τιμή του προϊόντος. Παράδειγμα: Συνήθης τιμή του Ψ 2 €. Το προϊόν προσφοράς με -50Λ πωλείται 1.5 € και πρωτοεμφανίζεται στο ράφι στις 1/12. Στις 1/1 υπάρχουν ακόμα κάποια από αυτά τα προϊόντα στο ράφι και φυσικά γράφουν ότι έχουν έκπτωση 50Λ. Η διάταξη όμως ορίζει ότι η τιμή αναφοράς είναι πλέον το 1.5 € (αφού τόσο κόστιζε το προϊόν πριν 30 μέρες), οπότε είναι ψευδής ο ισχυρισμός «μείον 50Λ». Τέτοιου τύπου προσφορές λοιπόν, και είναι πολλές, θα καταργηθούν.

Υπάρχουν και άλλες έμμεσες αλλά σημαντικές επιπτώσεις, αλλά μάλλον σας κούρασα ήδη αρκετά. Το ζήτημα είναι ότι η Οδηγία σχεδιάστηκε, όπως συνήθως, με τη σκέψη στις χώρες της βόρειας Ευρώπης, όπου η συχνότητα των προσφορών είναι πολύ αραιότερη από αυτή των μεσογειακών χωρών, και ιδιαίτερα της Ελλάδας. Επιπλέον, ο νομοθέτης είχε περισσότερο στο μυαλό του καταστήματα ρούχων ή ηλεκτρικών ειδών, όπου η προσφορά στο ίδιο προϊόν είναι πολύ πιο σπάνια, και δεν έχει νόημα να γίνεται και πολύ συχνά. Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο ότι η διάταξη θα ευνοήσει τον Έλληνα καταναλωτή στα είδη διατροφής. Δεν υπάρχει λόγος να αγωνιάτε για τη γρήγορη εφαρμογή της. Γι’ αυτό και το Υπουργείο Ανάπτυξης δεν επείγεται και μας έχει δώσει χρόνο προσαρμογής. Φαίνεται πάντως ότι θα εφαρμοστεί πλήρως μέσα στους πολύ πρώτους μήνες του νέου έτους.

Μια σημαντική διευκρίνηση στο άρθρο σας: τα 15 δις που αναφέρετε αφορούν τον κύκλο εργασιών των αλυσίδων Super Market, και μάλιστα περιλαμβάνουν το ΦΠΑ. Η συνολική κερδοφορία του κλάδου (στοιχεία τελευταίων δημοσιευμένων ισολογισμών) είναι περίπου 190 εκ, δηλαδή το 1.26% των πωλήσεων. Δεν το λες και υπερβολικό για έναν κλάδο που απασχολεί 110.000 εργαζόμενους και πραγματοποιεί επενδύσεις 300 εκ € κάθε χρόνο.

Αναφέρετε επίσης ότι συχνά οι προσφορές των Super Market είναι παραπλανητικές. Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω με τον πιο απόλυτο τρόπο. Σε κάθε Super Market της χώρας μας, και είναι πάνω από 2000, βρίσκονται ανά πάσα στιγμή περισσότερα από 3000 προϊόντα σε κάποιου είδους προσφορά. Δεχόμαστε συνεχείς ελέγχους, σας διαβεβαιώνω. Άλλωστε και κάθε καταναλωτής που διαπιστώνει κάποια παραπλανητική διαφήμιση προσφοράς, μπορεί εύκολα να το καταγγείλει. Οι περιπτώσεις διαπίστωσης πραγματικών παραβάσεων είναι ελάχιστες και προέρχονται από ανθρώπινα λάθη. Ένα σοβαρό ενημερωτικό μέσο, όπως το δικό σας, δεν έχει λόγο να υιοθετεί τη λαϊκίστικη άποψη ότι όλες οι επιχειρήσεις κερδοσκοπούν και κλέβουν τον πελάτη τους. Δεν λειτουργούμε έτσι.

Ζητώ και πάλι συγνώμη που σας κούρασα,

 

Αριστοτέλης Παντελιάδης

 

*  Ο κ.Αριστοτέλης Παντελιάδης είναι πρόεδρος της Ένωσης Super Market Ελλάδας και CEO της METRO ΑΕΒΕ, ιδιοκτήτριας εταιρείας της αλυσίδας My market.