2018

Το 2018, τη “Χρονιά του Σκύλου”, σύμφωνα με το κινεζικό ημερολόγιο, πολλά πήγαν λάθος. Παρ’όλα αυτά όμως, η στατιστική μας δείχνει ότι ήταν η καλύτερη χρονιά για να ζει κανείς στον Πλανήτη Γη.
Ο Θανάσης Παναγόπουλος επέλεξε για την Athens Voice 33 facts που αποδεικνύουν τον ισχυρισμό αυτό ενώ το Quartz δημοσιεύει πέντε πίνακες που δείχνουν τους τομείς που ο πλανήτης τα πήγε καλύτερα.

Στο FACT επιλέγουμε τα σημαντικότερα γεγονότα της ειδησεογραφίας. Παρ’όλα αυτά αποφασίσαμε να επιλέξουμε τρεις ιστορίες ανθρώπων που ξεχωρίσαμε ως πραγματικά σημαντικές τη χρονιά που πέρασε. Ο δημοσιογράφος Αντώνης Παπαγιαννίδης γράφει την ειδησεογραφική ανασκόπηση για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ειδικός αναλυτής Θύμιος Τζάλλας βλέπει το Brexit μέσα από 12 δηλώσεις.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018 – ΕΛΛΑΔΑ
“Να ζήσεις Ευάκι και χρόνια πολλά”

Το απόγευμα της Δευτέρας 23 Ιουλίου ξεσπά πυρκαγιά στην Πεντέλη. Αρχικά η πυρκαγιά δεν ενέπνευσε ανησυχία μία ώρα αργότερα όμως, εξαιτίας των ισχυρών ανέμων που έπνεαν εκείνη την ημέρα στην Ανατολική Αττική, η φωτιά κατευθύνθηκε με μεγάλη ταχύτητα προς τη Ραφήνα, το Βουτζά και το Μάτι. Κανένας αρμόδιος δεν έδωσε εντολή εκκένωσης των οικισμών οι οποίοι λόγω θέρους ήταν γεμάτοι παραθεριστές με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν στην πυρκαγιά εκατοντάδες άνθρωποι. Κάηκαν εκατό άτομα και δεκάδες άλλοι οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο με σοβαρά εγκαύματα. Ο οικισμός Μάτι κάηκε ολοσχερώς.
Στις μηνυτήριες αναφορές  που έχουν κατατεθεί από τους συγγενείς των θυμάτων καταγράφονται ιστορίες μεγάλης αγωνίας και οδύνης ενώ καταγγέλλεται η παντελής ανυπαρξία του κράτους.
Απ’ όλες αυτές τις τραγικές ιστορίες όμως επιλέγουμε μια ιστορία διάσωσης που δημοσιεύθηκε στις 26 Ιουλίου στο facebook . Η  κυρία Ελισάβετ Παπαδοπούλου περιγράφει πως διασώθηκε η ίδια και συνολικά οκτώ παιδιά που είχαν μαζευτεί για το πάρτυ της κόρης της που έκλεινε τα 11.

“Ήμουν στο Μάτι την ώρα που καιγόταν. Ηταν τα γενέθλια της μικρής μου κόρης που έκλεινε τα 11 και τα γιόρταζε στο παραθαλάσσιο ξενοδοχείο Ραμάντα με καλεσμένες εφτά φίλες της. Ο μόνος άλλος ενήλικας που ήταν μαζί μου ήταν η φίλη μου Μαριέττα, μητέρα ενός από τα καλεσμένα κορίτσια. Όταν ο καπνός και η φωτιά κύκλωσαν το ξενοδοχείο πέσαμε στη θάλασσα, φωνάζοντας τα ονόματα των παιδιών ανάμεσα σε ουρλιαχτά φωνές και κλάματα. Κολυμπούσαμε και μετρούσαμε κεφάλια. Τα παιδιά κλαίγαν και ρωτούσαν αν θα πεθάνουμε. Φωνάζαμε κολυμπήστε. Ο καπνός ήταν μαύρος, ο ήλιος είχε χαθεί ήταν σκοτάδι και κανείς δεν ήξερε αν θα έχουμε οξυγόνο για να ανασάνουμε. Υπήρξαν στιγμές που νόμιζα πως έβλεπα όνειρο. Ήξερα ότι κινδυνεύαμε. Φωνάζαμε κολυμπήστε η θάλασσα έχει αρκετό οξυγόνο για να μας σώσει. Μη φοβάστε κολυμπήστε, κανείς δεν θα πεθάνει. Και τα παιδιά κολυμπούσαν. Απο ένα σημείο και ύστερα γύρω είχε μόνο ησυχία. Κανείς δεν μιλούσε. Κοντά διακόσια άτομα διασκορπισμένα μέσα στο νερό και στα βράχια, οι περισσότεροι τουρίστες. Κολυμπούσαμε προσπαθούσαμε να φτάσουμε κάπου που έχει λιγότερα καπνό και ταυτόχρονα να μην απομακρυνθούμε από την ακτή. Η ακτή είχε βράχους. Από τη στεριά ακουγόταν ασταμάτητα εκρήξεις-ήταν τα ντεπόζιτα των αυτοκινήτων που καιγόταν- και ερχόταν μαύρος καπνός, σαν κι αυτόν που τα παιδιά χρωματίζουν με μαύρο μαρκαδόρο. Φοβόμασταν αυτό το βαρύ καπνό. Ξέραμε ότι μέσα σε αυτόν δε ζεις. Όμως είχε πολύ αέρα και ο καπνός πριν φτάσει σε εμάς αραίωνε. Αυτός ο αέρας που κατέκαψε το Μάτι, μόνο αυτός ο αέρας εκείνη τη στιγμή μπορούσε να μας σώσει. Όσο φυσούσε τρελά, είχαμε ελπίδες. Σε κάποια σημεία μάλιστα καθάριζε αρκετά ο ουρανός. Κολυμπούσαμε προς τα εκεί. Χειροκροτούσαμε όταν ο αέρας καθάριζε λίγο την ατμόσφαιρα. Πάνω σε ένα βράχο τραγουδήσαμε το γενέθλιο τραγούδι της κόρης μου.
“Να ζήσεις Ευάκι και χρόνια πολλα…” Ύστερα ο καπνός ξανάρθε. Ξανά το κολύμπι, ξανά η αγωνία. Αρχισαμε να σκίζουμε οτι ρούχα υπήρχαν γύρω τα βρέχαμε και τα βάζαμε στη μύτη. Η αγωνία δεν τελείωνε με τίποτα. Στο Μάτι καιγόταν μέχρι και τα πεύκα στην παραλία. Τα ρούχα από μια βαλίτσα πεταμένη στο βράχο πήραν φωτιά. Τα παιδιά ξανάρχισαν να ρωτάνε αν θα πεθάνουμε. Έτσι πέρασαν τέσσερις ολόκληρες ώρες. Κοιταζόμασταν με τη Μαριέττα και δεν ξέρουμε πόση ώρα ακόμη θα αντέξουμε να ανασαίνουμε όλο αυτό το πράγμα. Ας σταματήσει επιτέλους φώναζαν τα παιδιά κλαίγοντας. Όμως δεν σταματούσε. Κατά τις 10.00 το βράδυ μας πήρε ένα φουσκωτό με βατραχάνθρωπους. Ευχαριστούμε ολόψυχα αυτά τα υπέροχα παιδιά. ¨Ηταν ιδιώτες από μια σχολή κατάδυσης. Θέλω να ζητήσω συγνώμη που δεν θυμάμαι από πια σχολή για να τους ευχαριστήσω επώνυμα”.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 – ΤΑΪΛΑΝΔΗ.
12 “Αγριόχοιροι” στο σπήλαιο
Η ιστορία του απεγκλωβισμού των δώδεκα παιδιών ηλικίας 11-17, μελών της εφηβικής ποδοσφαιρικής ομάδας “Αγριόχοιροι” και του προπονητή τους από σπήλαιο στην Ταϊλάνδη προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση πολλώ μάλλον δε αφού είχε και αίσιο τέλος.

Ήταν Σάββατο 23 Ιουνίου όταν η μητέρα ενός από τα αγόρια ειδοποίησε την αστυνομία ότι ο γιός της δεν είχε επιστρέψει από την προπόνηση. Λίγες ώρες αργότερα, ποδήλατα και παπούτσια των αγοριών βρέθηκαν στην είσοδο του σπηλαίου Tham Luang Nang Non  κι από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησαν οι αγωνιώδεις έρευνες για τον εντοπισμό τους υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες αφού οι καταρρακτώδεις βροχές πλημμύριζαν σταδιακά ολόκληρη τη σπηλιά. Η κινητοποίηση ήταν διεθνής και η επιχείρηση διάσωσης μεγάλων διαστάσεων. Υπολογίζεται στη διάσωση συμμετείχαν περισσότεροι από 100 δύτες, αντιπρόσωποι 100 κυβερνητικών οργανισμών, 900 αστυνομικοί, 2.000 στρατιώτες και πλήθος εθελοντών ενώ από τη σπηλιά απαντλήθηκαν 1 δισ.λίτρα νερού, ποσότητα που γεμίζει 400 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων.Μετά από 17 ημέρες βγήκαν και τα τελευταία αγόρια από τη σπηλιά.

Τι μάθαμε με αφορμή αυτή την ιστορία.
Ο προπονητής και τρία από τα παιδιά της ομάδας δεν είχαν υπηκοότητα γιατί ανήκαν σε φυλές που κατοικούν πέρα από τα σύνορα της Ταϋλάνδης, στη Μυανμάρ, στο Λάος και την Κίνα. Η περιοχή αυτή δεν ορίζεται από σύνορα κι έτσι οι κάτοικοί της δεν έχουν διαβατήρια. Τα παιδιά είχαν κάνει αίτηση για υπηκοότητα πριν να εγκλωβιστούν από τη σπηλιά. Τελικώς, το Σεπτέμβριο, η κυβέρνησης της Ταϋλάνδης χορήγησε στα τρία παιδιά και τον προπονητή τους υπηκοότητα.

Στον Guardian η επιχείρηση διάσωσης και το χρονολόγιο των γεγονότων.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018- ΙΝΔΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ
Η Μυστηριώδης Νήσος Σεντινέλ
Στα τέλη του Νοεμβρίου του 2018 η είδηση για τον θάνατο ενός Αμερικανού ιεραπόστολου στο απομονωμένο νησί Σεντινέλ στον Ινδικό Ωκεανό δημιούργησε παγκόσμιο ενδιαφέρον. Ο 27χρονος Αμερικανός Τζον Άλεν Τσάου, ταξίδεψε στην Ινδία με τουριστική βίζα αλλά έφτασε στο νησί Σεντινέλ  με σκοπό να προσηλυτίσει τους κατοίκους του όμως, η πρόσβαση στο Σεντινέλ απαγορεύεται από την ινδική νομοθεσία λόγω της επιθετικής συμπεριφοράς των αυτόχθονων κατοίκων.

Τι μάθαμε με αφορμή αυτή την ιστορία.
Γράφτηκαν πολλά για τους κατοίκους και τις αιτίες που είναι τόσο εχθρικοί προς τον υπόλοιπο κόσμο. Το συναρπαστικότερο ανάγνωσμα όμως για τους κατοίκους του νησιού το αλιεύσαμε από το τουίτερ. Κάποιος χρήστης είχε χόμπι να μελετά το νησί και την ιστορία των κατοίκων του. Φαίνεται πως έχουν όλα τα δίκια του κόσμου να είναι εχθρικοί προς κάθε ξένο. Συγκεντρώσαμε όλα τα τουίτ και τα διαβάζετε εδώ.  Πρόκειται για συναρπαστικό ανάγνωσμα.
Ποιος ήταν όμως ο Τζον Άλεν Τσάου, ο ιεραπόστολος που είχε έμμονη ιδέα να προσηλυτίσει τους κατοίκους του νησιού Σεντινέλ στον Χριστιανισμό; Την ιστορία του την αφηγούνται σ’ενα πραγματικά έξοχο κείμενο οι New York Times.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Όταν για την Ευρώπη το 2018 αποβαίνει 2019
Επρόκειτο να ειναι για την Ευρώπη το 2018  μια χρονιά-ορόσημο, αν όχι κάτι από annus mirabilis. Θυμηθείτε: η ωρίμανση της εξουσίας Μακρόν στην Γαλλια όχι απλώς θα είχε αποκαταστήσει κάτι σαν ισορροπία στον ΓαλλοΓερμανικό άξονα, αλλα θα είχε πιέσει προς την κατεύθυνση διαμόρφωσης ενός “Μέλλοντος της Ευρώπης” – μάλιστα με διάλογο στον οποίο θα προσέρχονταν οι Ευρωπαίοι πολίτες, θυμάστε; Στην Γερμανία, μετά τις εκλογές της θα είχαν διαμορφωθεί ισορροπίες Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών, που θα επέτρεπαν ευρύτερες επανεκκινήσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. ΑντιΕυρωπαϊκες φωνές όπως των Ορμπαν και των Σαλβίνι του κόσμου τούτου, θα είχαν καταδειχθεί ως εξαιρέσεις/outliers. Ενώ η βαριά σε συνέπειες απόφαση για το Brexit θα είχε τουλαχιστον πάρει τον δρόμο της μετά από βαριές, τεχνικές διαπραγματεύσεις. Ετσι, το 2018 θα άνοιγε τον δρόμο για τις Ευρωεκλογές του 2019 κλπ.

Ξυπνήστε, τώρα, λίγο πριν την αλλαγή της χρονιάς. Η Γερμανία – για να ξεκινάμε από τα σοβαρά – ψάχνεται να δει τι της συνέβη. Ο Μακρόν αποκαθηλώθηκε απο τα “κίτρινα γιλέκα” και  “Το Μέλλον της Ευρώπης” είναι θολό και αβέβαιο – πάντως… μελλοντικό. Οι Όρμπαν και Σαλβίνι δεν τα πάνε και τόσο άσχημα, αν κρίνει κανείς από το άγχος του ΕΛΚ να κρατήσει τον πρώτο στην αγκαλια του (βέβαια με αποκήρυξη των απόψεών του, αλλά…) και την τελική (;) συμβιβαστικότητα των Βρυξελλών προς τα δημοσιονομικά του δεύτερου (και καλυτερα να μην γίνεται λόγος για τα προσφυγικα). Οσο για το Brexit, όποιος θέλει βεβαιότητες, ας ξαναπροσπαθήσει.

Με άλλα λόγια, η μόνη Ευρωπαϊκή σταθερά – η αναβλητικότητα – επιβεβαιώθηκε για μιαν ακόμη φορά : το 2018 μεταστοιχειώθηκε σε 2019 ως προς τις προσδοκίες.

(Μόνον η περιθωριακή Ελλαδα, εδώ πέρα στην άκρια, βγήκε απο την Μνημονιακή διαχείριση – προσοχή! οχι απο τα αδιέξοδα – αλλά… το πολιτικό της σύστημα ακόμη να το χωνέψει τι σημαίνει αυτό. Σε ευθύνες. Ισως η επίσκεψη Μέρκελ – αρχές 2019, όμως, κι αυτή! – βοηθησει να κατανοηθεί. Παρομοίως με το τέλος του Μακεδονικού, που η ΕυρωΑτλαντικοί μηχανισμοί θεώρησαν ότι επιτέλους θα λυνόταν, αλλά και παλι το Ελληνικό πολιτικό σύστημα δειχνει να σκοντάφτει επάνω του. Πάντως… όλα στο 2019). Αντώνης Παπαγιαννίδης

BREXIT: 12 μήνες και 12 δηλώσεις
12 δηλώσεις του 2018 περιγράφουν την ιστορία της διαπραγμάτευσης Λονδίνου-Βρυξελλών.

Ιανουάριος: “Το Brexit ήταν λάθος, αλλά όχι καταστροφή. Τα πράγματα πάνε λίγο καλύτερα απ’όσο είχαμε προβλέψει”. Ντέιβιντ Κάμερον για τις επιπτώσεις του Brexit στην οικονομία της Βρετανίας.
Φεβρουάριος: “Δεν είμαι ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, αλλά θα ήταν καλό για τη χώρα να ήμουν”.  Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, για την Τερέζα Μέι και τον τρόπο που χειρίζεται το Brexit.
Μάρτιος: “Προσπαθώ να απαντήσω σε μαθηματικά ερωτήματα καθημερινά, αλλά μην μου ζητήσετε να σας βοηθήσω με το Brexit”. Η ατάκα του Στήβεν Χόκινγκ προς την Τερέζα Μέι ειπώθηκε το 2016, αλλά τα βρετανικά μέσα τη θυμήθηκαν την ημέρα του θανάτου του, στις 18 Μαρτίου 2017.
Απρίλιος: “Στη Βρετανία επικρατεί μία παράξενη σιωπή”. Ο Πίτερ Πτάσεκ, εκπρόσωπος της Γερμανίας στο ζήτημα του Brexit, συμπυκνώνει την στάση που κράτησε η Βρετανία επί μήνες στη διαπραγμάτευση.
Μάιος: “Η Μέι δεν είναι ανίκανη όπως νομίζουν όλοι, αλλά παριστάνει την ανίκανη για να κρατήσει τη χώρα στο Remain”. Ο Τζέρεμι Χόσκιν, χρηματοδότης του Συντηρητικού Κόμματος δίνει τη δική του εκδοχή για τις διαπραγματευτικές δυνατότητες της Μέι.
Ιούνιος: “Στο τέλος της διαπραγμάτευσης και οι δύο πλευρές θα έχουν φτάσει στο χείλος του γκρεμού. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί πρέπει να θεωρούμε έξυπνη τακτική την προθυμία σας να πηδήξετε πρώτοι“. Κιρ Στάρμερ, o σκιώδης υπουργός Brexit των Εργατικών περιγράφει τη διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης.
Ιούλιος. “Το όνειρο του Brexit πεθαίνει”. Ο Μπόρις Τζόνσον παραιτείται από υπουργός Εξωτερικών και περιγράφει τις συνέπειες που πιστεύει πως θα έχει το σχέδιο της Μέι (γνωστό ως “Τσέκερς”)  στο Brexit.
Αύγουστος: “Kανείς εχέφρων άνθρωπος δεν μπορεί να υποστηρίξει την έξοδο χωρίς συμφωνία από την Ευρωπαϊκή Ένωση”. Ο Τσάρλι Μέιφιλντ, πρόεδρος στα πολυκαταστήματα John Lewis της Βρετανίας, περιγράφει την κοινή λογική απέναντι στη φιλολογία της κυβέρνησης για δήθεν αποχώρηση χωρίς συμφωνία.
Σεπτέμβριος: “Η συμφωνία της Τερέζα Μέι με τις Βρυξέλλες είτε θα είναι κακή, είτε δεν θα υπάρξει καν. Και τα δύο ενδεχόμενα είναι καταστροφικά για το Λονδίνο”.  Ο Σαντίκ Χαν, δήμαρχος Λονδίνου, ζητάει δεύτερο δημοψήφισμα.
Οκτώβριος: “Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σαν τη Σοβιετική Ένωση που δεν άφηνε τον κόσμο να φύγει”, Τζέρεμι Χαντ υπουργός Εξωτερικών για τη διαπραγματευτική στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Νοέμβριος: “Απλώς χάνεις τον χρόνο σου”. Αρλίν Φόστερ, αρχηγός του υπερσυντηρητικού βορειοϊρλανδικού DUP (του υποτιθέμενου κυβερνητικού συμμάχου) απευθυνόμενη στη Μέι και την προσπάθεια της να πείσει με μεγάλη περιοδεία την κοινή γνώμη για τα οφέλη της συμφωνίας Λονδίνου-Βρυξελλών.
Δεκέμβριος: “Ακόμη και τα σκυλιά στον δρόμο ξέρουν ότι η συμφωνία δεν θα περάσει”.  Η Σάρα Γόλαστον βουλευτής των Συντηρητικών περιγράφει τα αισθήματα των βουλευτών απέναντι στη συμφωνία εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Η χρονιά τελειώνει και αυτά δεν φαίνονται να αλλάζουν.
Για άλλη μια χρονιά ευχαριστούμε που μας διαβάζετε. Ευχόμαστε τα καλύτερα για την επόμενη χρονιά.